Beskidzkie nekropolie. Biała

Urszula Rogólska

publikacja 26.10.2013 22:18

Wchodząc od ul. Cmentarnej należy dojść do końca alejki, przy której rosną tuje i skręcić w lewo. W połowie drogi znajdziemy grób Macieja Wojtyły - dziadka bł. Jana Pawła II.

Beskidzkie nekropolie. Biała Na katolickim cmentarzu w Białej znajduje się grób dziadka bł. Jana Pawła II - Macieja Wojtyły Urszula Rogólska /GN

Grób Macieja Wojtyły jest jednym z tych, których na katolickim cmentarzu przy ul. Żywieckiej/Cmentarnej, szukają turyści czy pielgrzymi wędrujący po Bielsku-Białej i Beskidach.

Śp. Maciej, dziadek Karola Wojtyły zmarł 23 września 1923 roku, ale wielka historia zabytkowego cmentarza w Białej sięga znacznie wcześniejszych czasów.

Jak podaje Jerzy Polak w swojej publikacji: "Cmentarz rzymsko-katolicki w Białej", jego początki są związane z czasem Konfederacji Barskiej. W 1796 roku Biała stała się ośrodkiem władzy i bazą konfederacji. Na miejsce pochówku konfederatów zmarłych w tej okolicy, wybrano teren położony około 300 m na południowy-wschód od kościoła Opatrzności Bożej w Białej.

Do 1772 roku pochowano tu kilkudziesięciu konfederatów.

Po upadku konfederacji, w 1772 roku, Austriacy rozpoczęli okupację Białej. Ze względów sanitarnych, zadecydowali o przeniesieniu wszystkich cmentarzy miejskich i przykościelnych poza miasto. W ten sposób zlikwidowano cmentarz otaczający kościół w Białej, a jego rolę przejął cmentarz konfederatów.

Datę 19 stycznia 1790 roku, związaną z pierwszym pochówkiem na nowym cmentarzu parafialnym uznaje się za datę powstania nekropolii.

Tutaj znajdują się grobowce katolickich burmistrzów i komisarzy rządowych miasta, przemysłowców, działaczy społecznych i politycznych, wojskowych, pochodzących lub zmarłych w Białej. Tutaj zostali pochowani także znamienici duszpasterze i dziekani bialscy.

Jak zaznaczają historycy. cmentarz w Białej nie należy do tych, na których można znaleźć ozdobne i wystawne nagrobki. Większość spoczywających tu, to robotnicy i rzemieślnicy. W mniejszym stopniu - zamożni mieszkańcy.

Do najstarszych zachowanych na bialskim cmentarzu nagrobków należą: grobowiec Doroty Strzygowskiej, grobowiec Lukasów, Josefa Strzygowskiego, Karoliny Oschner i grób Doroty Kosma-Thomke.

Na cmentarzu znajdują się dwa piaskowcowe krzyże erekcyjne. Pierwszy - pośrodku alei głównej w najstarszej części cmentarza, na osi bramy wejściowej i pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Drugi - w najmłodszej części nekropoli i pochodzi z połowy XX w. Uwagę przyciągają także neorenesansowe krużganki grobowcowe z lat 80.

O beskidzkich nekropoliach czytaj TUTAJ

Wspomnienia o osobach, które już odeszły do Pana czytaj TUTAJ