Syn ziemi wilamowickiej

Alina Świeży-Sobel

publikacja 04.10.2013 02:50

Św. arcybiskup Józef Bilczewski - pasterz Kościoła lwowskiego

Św. Józef Bilczewski Św. Józef Bilczewski
portret kanonizacyjny

Urodził się 26 kwietnia 1860 r. w Wilamowicach. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Wilamowicach, a potem w Kętach, uczęszczał do gimnazjum w Wadowicach, gdzie zdał maturę w czerwcu 1880 r., i wstąpił do Seminarium Duchownego w Krakowie. 6 lipca 1884 r. przyjął w Krakowie święcenia kapłańskie z rąk Albina kard. Dunajewskiego. 13 lipca w rodzinnych Wilamowicach sprawował Mszę Świętą prymicyjną.

W latach 1886-1888 odbył studia teologiczne w Wiedniu (gdzie uzyskał doktorat z teologii), w Rzymie i Paryżu. Po powrocie do kraju był wikariuszem w Kętach i w Krakowie. W tym czasie napisał swoją pracę habilitacyjną, która jest owocem pracy naukowej z okresu studiów w Rzymie i Paryżu: „Archeologia chrześcijańska wobec historii Kościoła i dogmatu”. 21 sierpnia 1890 r. został profesorem nadzwyczajnym dogmatyki specjalnej i profesorem zwyczajnym historii kościelnej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, na którym przez pewien okres pełnił funkcję dziekana wydziału teologicznego.

Jako profesor uniwersytetu był bardzo ceniony przez studentów, cieszył się szacunkiem i przyjaźnią innych pracowników naukowych. Opublikował wiele artykułów z dziedziny teologii i archeologii chrześcijańskiej, a także na temat Eucharystii. 1 lutego 1893 r. został mianowany zwyczajnym profesorem dogmatyki szczegółowej. W 1900 roku otrzymał – godność szambelana papieskiego, a 21 czerwca tegoż roku został mianowany rektorem Uniwersytetu Lwowskiego.

17 grudnia 1900 r. Leon XIII mianował 40-letniego ks. prał. Józefa Bilczewskiego arcybiskupem lwowskim obrządku łacińskiego. Konsekracja biskupia odbyła się 20 stycznia 1901 r. w katedrze we Lwowie. Nowego metropolitę Lwowa cechowała  ogromna dobroć serca, wyrozumiałość, pokora, pobożność, pracowitość i gorliwość duszpasterska. Z wielką pracowitością ruszył do wypełniania nowej posługi.

Fundował kościoły i kaplice, szkoły i ochronki, krzewił oświatę. Wspierał duchowo i materialnie wszystkie ważniejsze dzieła powstające w archidiecezji lwowskiej.  Podczas jego posługi powstało 328 nowych świątyń i 180 ochronek dla dzieci z ubogich rodzin. Przyszło mu działać w niełatwej sytuacji mocnych podziałów i konfliktów na tle narodowościowym, religijnym i społecznym. Nowy pasterz i w tej roli sprawdził się znakomicie, zachowując autorytet we wszystkich środowiskach, z którymi przyszło mu współpracować.

Ikona Dobrego Pasterza

Tak abp. Bilczewskiego nazwał papież Jan Paweł II w liście skierowanym do uczestników uroczystości dziękczynienia za beatyfikację abp. Bilczewskiego. Jako metropolita lwowski w swoim nauczaniu podkreślał znaczenie modlitwy i Eucharystii, częstego przystępowania do Komunii Świętej. Propagował kult Najświętszego Serca Pana Jezusa, ukazując ludziom nieskończoną miłość Boga, zdolną do przebaczenia i darowania wszystkich grzechów. Żywił wielką cześć dla Matki Bożej i zachęcał do tej postawy wiernych.  

W 1909 r. uzyskał w Stolicy Apostolskiej zatwierdzenie obchodzonego 3 maja święta Matki Bożej Królowej Korony Polskiej i wprowadzenie do Litanii Loretańskiej takiego właśnie wezwania. W 1910 r., po kradzieży koron zdobiących obraz MB Częstochowskiej, zwrócił się do papieża Piusa X o ufundowanie nowych koron. Zapobiegł w ten sposób inicjatywie cara, który chciał zostać fundatorem nowych koron i odebrać Jasnej Górze znaczenie symbolu  niepodległości Polaków. W 1917 r. abp Bilczewski podjął też starania o usunięcie z placu na Jasnej Górze pomnika cara i ustawienie w tym  miejscu figury MB Niepokalanej.

Spośród szeregu ważnych jego dokonań wymienić trzeba też m.in. udział w konferencji wiedeńskiej w 1919 r., kiedy ustalane były granice odradzającej się Rzeczypospolitej.

Umarł z przepracowania 20 marca 1923 r. Jego zabalsamowane serce umieszczono w kaplicy bł. Jakuba Strzemię w katedrze we Lwowie, a zwłoki - zgodnie z jego wolą - zostały złożone w grobie na cmentarzu Janowskim, gdzie grzebano ubogich, których zawsze otaczał troską.

Prace nad procesem beatyfikacyjnym podjęto w 1930 r., później przerwała je wojna. Staraniem archidiecezji lwowskiej przeprowadzono proces beatyfikacyjny Józefa Bilczewskiego, którego pierwsza faza została zakończona 18 grudnia 1997 r. ogłoszeniem przez Jana Pawła II heroiczności cnót. W czerwcu 2001 r. został uznany przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych jako cudowny fakt nagłego, trwałego i niewytłumaczalnego co do sposobu uzdrowienia dziewięcioletniego chłopca Marcina Gawlika z bardzo ciężkich poparzeń, dokonanego przez Boga za wstawiennictwem abpa Bilczewskiego - co otworzyło drogę do jego beatyfikacji. Dokonał jej Jan Paweł II 26 czerwca 2001 r. we Lwowie podczas swej podróży apostolskiej na Ukrainę.

W dniach 12-13 czerwca 2002 roku odbyło się w Bielsku-Białej Zebranie Plenarne Konferencji Episkopatu Polski. Na zakończenie pierwszego dnia obrad kardynałowie, arcybiskupi i biskupi Polscy uczestniczący w konferencji wzięli udział w Wilamowicach w uroczystości dziękczynnej za beatyfikację arcybiskupa Józefa Bilczewskiego, metropolity lwowskiego.

Kanonizacji, błogosławionego arcybiskupa Józefa Bilczewskiego, wyznaczonej przez Papieża Jana Pawła II na 23 października 2005 r., dokonał w Rzymie Ojciec Święty Benedykt XVI.

Obecnie, po przeniesieniu z cmentarza Janowskiego w kwietniu 2011 r., szczątki św. Józefa Bilczewskiego spoczywają w katedrze we Lwowie.